Bodrum Belediyesi

Pedasa ve Leleg Uygarlığı

Pedasa ve Leleg Uygarlığı

OURANİON/URANİUM

Paylaş:
Uranium, gizemli diğer Leleg kentinden birisidir. Kentin ismi antik kaynaklardan sadece Plinius (nat. V, 107) tarafından bahsedilir. Plinius (nat. V, 107) Halikarnassos’a bağlanan Theangela, Sibde, Medmasa, Euralium/Ouranion, Pedasa ve Telmissos ile 6 leleg kentinin ismini verir. Kent, MÖ 4. yüzyılda Maussollos tarafından Halikarnassos’a bağlanan altı Leleg kentinden birisidir (Str. XIII-1,59 [C 611]). Tarihçi Diodoros (Diodore, V, 53) Troya savaşı sonrası Syme adasına gelen Karyalıların zamanla kuraklık baş göstermesi üzerine adadan ayrılıp Uranium’a geldiklerinden bahseder. Attika Delos Birliğine bağlanan kent, oldukça az vergi ödediği bilinmektedir.

Kent ile ilgili bilgiler oldukça kısıtlı olmak ile birlikte Bean ve Cook tarafından Burgaz’taki yerleşim önerilmektedir (Bean 1987: 146; 2000: 123; Bean ve Cook 1955:155). Araştırmacılar tarafından Burgaz önerilen kentte, A. Diler tarafından yürütülen yüzey araştırmalarında kent Uranium olarak tanımlamadan Yalıkavak Geriş’teki Burgaz tepe, Tilki Tepe ve Karain Tepe kalıntıları belgelemiştir (Diler et.al. 2011:193-194; 2016:154-156). Bu belgelemede Burgaz Tepe’de Maussollos Dönemi kule, dış sur ve iç sur planından oluşan savunma yapısı, teras duvarları, tarım terasları, Leleg çiftlik evi, sivil yapı grupları, zeytinyağı işliği, ezme teknesi, pres taşı, pres ağırlığı ve litus belgelenmiştir (Diler et.al. 2011:193-194; Diler- Gümüş 2016:154-156).

E. Varinlioğlu, 1991 yılında bulduğu yazıt sayesinde, Plinius’un bahsettiği Leleg kentinden birisi olan Uranion’un, Bodrum Yarımadası’nda değil uzakta ki Milas Ören’de yer alan Keramos’un 5-6 km batısında olduğunu iddia etmektedir (Varinlioğlu 1994: 199-200). Varinlioğlu bu iddiayı yaptığı yüzey araştırmasında Ören’in batısındaki Dikmendağ üzerinde yazıt ve kalıntıların Leleg işçiliğine benzer yapılar olduğunu ve bu kentin Uranion olduğunu iddia etmektedir (Varinlioğlu et.al. 1992: 156, fig.1; Varinlioğlu 1993:215-216 ; 1994: 199-200). Bu yerleşimde tepe zirvesine kurulmuş surlarla çevrili akropolis, giriş kapısı ve sivil yapılar tespit edilmiştir. Uranion araştırmacılar tarafından lokalizasyonu önerilen ancak konumu kesinleşmeyen Leleg kentidir.
 
Kaynakça
A.Diler - B.Özer- Ş. Gümüş- H.Ö. Özcan- M. Elmas- A. Novaliç, Bodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri, Adalar, Aspat, Kissebükü (Anastasioupolis), Mylasa Damlıboğaz (Hydai), Pilavtepe ve Sedir Adası Yüzey Araştırmaları - 2009, Araştırma Sonuçları Toplantısı, 28-3, 2011, 187-206.
A. Diler - Ş. Gümüş, Bodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri, Adalar, Aspat (Strobilos), Kissebükü (Anastasioupolis) Damlıboğaz (Hydai), Pilavtepe, Sedir Adası (Kedreai) Yüzey Araştırmaları 2014, Araştırma Sonuçları Toplantısı 33-1, 2016,147-70.
G.E. Bean- J.M. Cook, The Halikarnassus Peninsula, The Annual of the British School at Athens 50,1955, 85-171.
G.E. Bean, Karia, İstanbul, 1987.
G.E. Bean, Eskiçağda Menderes'in Ötesi, İstanbul 2000.
E. Varinlioğlu, A. Bresson, P. Brun, P. Debord ve R. Descat, Ouranion en Carie, REA 94, 1992, 155-74.
E. Varinlioğlu, Pedasa(?), X. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1993, 213-218.
E. Varinlioğlu, Uranion Kenti Ve Çevresi/ Stratonikeia'da Dionysos Sunağı, XI. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1994, 199-204.