Muğla ili içerisinde Telmissos adını taşıyan iki kent vardı; Bunlarda birisi Lykia bölgesinde Fethiye yakınlarındaki Telmessos, diğeri ise Karia bölgesi Bodrum’da yer alan Telmessos/Telmissos’tur. Telmissos, Mausollos tarafından Halikarnassos’a bağlanan altı Leleg kentinden birisidir (Strab. XIII, 1, 59 [C 611]). Yerleşimin konumu güvenilir olarak belirlenememekle birlikte 19. yüzyıl sonlarında Gölköy’ün yakınlarında olduğu düşünülmektedir (Paton -Myres 1894: 373-375). 1950’li yıllarda ise Telmissos antik yerleşimi Gürece köyü yakınındaki tepe üzerinde bulunan kalıntılar ile ilişkilendirilmiştir (Bean-Cook 1955: 152-153; Bean 2000:118). 2000’li yıllarda A. Diler tarafından yürütülen yüzey araştırmasında da aynı şekilde Ortakent Gürece Kaletepe olarak lokalize edilmiş ve kalıntılar belgelenmiştir (Diler et.al. 2014: 419-420; Diler - Gümüş 2016: 152-154 ). Diler tarafından Gürece Köyü’nün batısında bulunan tepe üzerindeki yerleşimin alt yamaçları ve çevresi araştırılmıştır. Bu araştırmalar sonucunda Gürece’de ki yerleşimde iç ve dış suru olan Akropolis, tarım terasları, zeytin işliği, sivil yapılar, kaya mezar, teras yapıları ve çiftlik evi tespit edilmiştir (Diler et.al. 2014: 419-420; Diler - Gümüş 2016: 152-154 ).

Antik kaynaklardan elde edilen bilgiler Telmissos’ta bir bilicilik merkezi olan Apollon Tapınağı bulunmaktadır. Herodotos’un aktardığı, Mausollos’un kent halkını Halikarnassos’a taşımasından sonra da yerleşim, dini bir merkez olarak varlığını sürdürmeye devam etmiştir (Herodotos I. 84). Telmissoslu kahinlerinin ünü yayılmış ve tapınak bu ünü ile birçok ziyaretçi ağırlamıştır. Maussollos tarafından Halikarnassos’a göç ettirilen Leleg kentlerinden birisi olan Telmissos’un, Apollon Tapınağı’nın ve bilicilik kimliğini kaybetmediği, Telmissoslular’ın, Halikarnassos halkı adına Apollon Telmisseus’a kurban sunma işini üstlendiği MÖ 2. yüzyıla tarihlenen bir yazıt aracılığı ile bilinmektedir (Paton - Myres 1894: 377-378).

Araştırmacılar tarafından Gürece’ye lokalize edilen Telmissos son yıllarda Apollon biliciliği ile ilgili olan Alazeytin yakınında bulunan “ketos” betimli sikkeler yardım ile Telmissos’un Gürece yerine Alazeytin’de bulunma olasılığına işaret etmektedir (Diler - Gümüş 2016: 152).

KAYNAKÇA

A. Diler - Ş. Gümüş, M. Çur, Bodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri, Adalar, Aspat (Strobilos), Kissebükü (Anastasioupolis) Mylasa-Damliboğaz (Hydai), Sedir Adası (Kedreai)  Yüzey Araştırmaları 2012, Araştırma Sonuçları Toplantısı, 31-2, 2014, 419-436.

A. Diler - Ş. Gümüş, Bodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri, Adalar, Aspat (Strobilos), Kissebükü (Anastasioupolis) Damlıboğaz (Hydai), Pilavtepe, Sedir Adası (Kedreai) Yüzey Araştırmaları 2014, Araştırma Sonuçları Toplantısı 33-1, 2016,147-70.

G.E. Bean- J.M. Cook, The Halikarnassus Peninsula, The Annual of the British School at Athens 50,1955, 85-171.

G.E. Bean, Eskiçağda Menderes'in Ötesi, İstanbul 2000.

W.R Paton- J.L. Myres, Karian Sites and Inscriptions, BSA 16, 1896, 188-271.